Donkere maanden? Lekker vroeg de lampjes aan! Maar waar moet je op letten als je mooi, warm en ook nog eens functioneel licht wilt hebben? Tips & tricks voor de belangrijk(st)e vertrekken in huis.

Lezen, computeren, televisie kijken, studeren, koken, eten, badderen. We doen thuis nogal wat op een dag. Toch gek dat we dat dan allemaal onder en bij een en dezelfde lichtbron doen. Lichtontwerper en -adviseur Annelies Valentijn: ,,Veel mensen vinden het lastig om er een kloppend plaatje van te maken. Bovendien zijn lampen best duur. Zeker nu led de maat is. Iedereen moet nog wennen aan deze nieuwe lichtvorm. Dat alles maakt van licht vaak de sluitpost.”

Met wat regeltjes en aanpassingen kan het al stukken beter, zegt Valentijn, oprichter van de in januari te openen Lichtschool, een opleidingsinstituut voor professionals. Haar belangrijkste drie aanbevelingen: ,,Om het simpel te houden verdeel je de ruimte in boven, midden en onder. Door licht in alle drie zones te brengen, krijg je de goede basis. Het toverwoord is spreiding. Te veel licht is niet gezellig en van te weinig krijg je klachten. Goede verlichting bestaat bovendien uit contrasten. Het spel van licht en schaduw geeft diepte en maakt een kamer spannender. Je merkt dat je meubels veel meer tot hun recht komen. Mensen zien opeens een heel ander huis.”

Woonkamer

De woonkamer, plek waar we doorgaans de meeste tijd doorbrengen. Met eten, lezen, televisie kijken en nog veel meer. Zo’n plek schreeuwt om een diversiteit aan lampen. Wat expert Valentijn betreft kun je er niet gauw te veel hebben. Ook al omdat sfeerlicht onmisbaar is voor de gezelligheid.

Uitgaande van de gemiddelde hoogte in een Nederlandse woning en een verdeling in drie zones, zou elke laag 80 tot 90 centimeter moeten zijn. In de middelste vind je de makkelijk aan te kopen verlichting zoals hang-, vloer- en leeslampen. Stekker erin en klaar. Lastiger is licht in de bovenste zone: de 90 centimeter vanaf het plafond. Veel mensen hebben de lichtpunten in het plafond afgedicht met een plaatje. Maar als je deze niet benut, zegt Valentijn, zal je kamer optisch kleiner lijken.

De onderste zone is de eerste 90 centimeter vanaf de vloer. Dat kan een lampje onder het tv-meubel zijn of een lichtpunt in de vloer. Valentijn: ,,Of zet een lamp op het tafeltje dat naast de bank staat of een bolletje naast de tv.”

Eettafel

Tip voor de lamp boven de eettafel: hang deze er voor het beste resultaat zo’n 75 centimeter boven. Zo krijg je een gezellige, intieme verlichting. En kies voor een lamp met dimmer, zodat je sfeer en intensiteit op elk moment kunt aanpassen. Last van de weerkaatsing van het licht als je aan tafel een tijdschrift zit te lezen? Vervang het lampje door een matte bol. Voor de verstokte computeraar: zet er om vermoeide ogen te voorkomen een goede bureaulamp naast die een gerichte bundel licht straalt.

Slaapkamer

Als je ergens sfeer wilt hebben, is het wel in de slaapkamer. Maar we willen ook weleens een boek lezen in bed, televisie kijken en ons omkleden en eventueel opmaken bij goed licht. Ook hier is de wet van de zones van toepassing. Zorg voor licht vanaf het plafond en voor een lamp naast het bed. Plus wandlampjes, bijvoorbeeld naast de spiegel.

Voor wie zijn boek maar niet weg kan leggen: neem een spotlichtje met een flexibele arm, zoals je deze vaak in hotels ziet. Ze geven een gebundeld klein licht af, zodat je de letters kunt blijven spellen en ondertussen je bedgenoot niet uit zijn of haar slaap houdt.

Veel kinderen zijn blij met een nachtlampje. Het geeft ze een gevoel van veiligheid. En ze struikelen niet als ze ‘s nachts hun bed uitklimmen voor een plas.

Keuken

Mag gezellig, maar je wilt natuurlijk ook wat zien als je uien staat te hakken. Of zoals internationaal befaamd lichtdesigner Mary Rushton-Beales het zegt: belicht de werkplekken in de keuken met alles wat je vinden kunt. Hanglampen, spotjes, lichtstrips… En liever verlichting onder dan in de bovenkastjes om dingen uit te lichten. Met inbouwspotjes in het plafond kom je een eind. Die geven mooi en functioneel licht. Uit de tijd raken ze nooit. Kwestie van ander kleurtje en andere vorm erin en je bent weer hip. Er zijn nu ook richtbare inbouwkokertjes te koop. Nog een tip van expert Valentijn: let bij het kopen van een keuken op het inbouwlicht in de afzuigkap. ,,Dat is vaak afwijkend van het warme licht dat we gewend zijn. Vraag om dezelfde lichtkleur.”

Badkamer

Deze badkamer vraagt om zowel basis-, taak- als accentverlichting. Inbouwspots zijn een goede basis. Het lampje bij de spiegel helpt om de scheerklus tot een goed eind te brengen. Plaats het licht er echter niet boven. Van de slagschaduw op je gezicht word je ‘s morgens niet vrolijk. Liever licht ernaast en op ooghoogte. Net zoals je die in de kleedkamers in het theater ziet.

Of ga voor een spiegel waarin al geslepen licht zit. Accentverlichting hang je op voor de sfeer. Moet ie wel te dimmen zijn natuurlijk. Ook leuk: ledverlichting waarvan je de kleur kunt aanpassen aan je (bad)stemming. Muziekje erbij en ogen dicht. Kies voor natte ruimten wel armaturen die de lichtbron voldoende beschermen. Dat betekent dat op de doos de minimale Ingress Protection-waarde (IP) 44 moet zijn vermeld.

Bron: Algemeen Dagblad – Evelien Baks – 8-12-2017